Radon 286Rn22 – khu vực nào có khí Ra nguy hiểm ở thế giới và Việt Nam?

Radon 286Rn22  là một loại khí phóng xạ được giải phóng từ sự phân rã tự nhiên của các nguyên tố uranium, thorium và radium trong đá và đất. Khí radon không màu, không mùi, không vị, thấm qua mặt đất và khuếch tán vào không khí. Radon có thể xâm nhập và tích tụ trong các ngôi nhà theo các con đường như trong Hình 1. Nếu lượng radon tích tụ trong nhà với nồng độ cao trong một khoảng thời gian dài có thể tăng nguy cơ ung thư phổi cho những người sinh sống trong đó. Cơ quan bảo vệ môi trường Hoa Kỳ ước tính rằng, cứ 15 ngôi nhà ở Mỹ thì có 1 ngôi nhà có mức radon cao đạt hoặc vượt quá 4,00 pCi (1 pCi = 3,66.10^-2 Bq) trong mỗi lít không khí. Cho biết chu kì bán rã của radon là 3,82 ngày.

1. a) Có bao nhiêu nguyên tử khí radon trong 1 m³không khí nếu độ phóng xạ của nó đạt mức 4,00 pCi trong mỗi lít?
2. b) Cách đơn giản nào bạn có thể thực hiện ngay để giảm hàm lượng radon tích tụ trong nhà?

Lời giải:

1. a) Số nguyên tử 286Rn22 có trong mỗi lít không khí:

N=H/λ=H/ln2/T=4.3,66.10^−2/(ln2/3,82.86400)=6,97.10^3

Số nguyên tử có trong 1m³ không khí là: N’=1000.N=6,97.10^6 

1. b) Cách đơn giản nào bạn có thể thực hiện ngay để giảm hàm lượng radon tích tụ trong nhà:

– Khi xây dựng, cần đổ móng bê tông cho nhà có độ dày tương đối.

– Mở thoáng các cửa khi ở trong nhà vào mùa hè, bật điều hoà hoặc quạt thông gió vào mùa đông.

Nồng độ phóng xạ Ra (Radium) cao thường xuất hiện ở những khu vực có đặc điểm địa chất đặc thù. Dưới đây là một số khu vực có khả năng có nồng độ phóng xạ Ra cao:

1. Khu vực có trầm tích giàu uranium và thorium

• Mỏ uranium tự nhiên: Radium là sản phẩm phân rã của uranium, nên các khu vực có mỏ uranium thường có nồng độ radium cao, ví dụ:
  • Các khu vực khai thác uranium ở Kazakhstan, Canada (Saskatchewan), Australia (Olympic Dam), Namibia.
  • Một số vùng tại Mỹ như Colorado, Wyoming, New Mexico.

2. Đá granit và đá phun trào có nồng độ phóng xạ cao

• Một số khu vực có nền đá granit giàu uranium có thể có mức radium cao hơn bình thường, ví dụ:
  • Dãy núi Appalachian (Mỹ)
  • Vùng Brittany (Pháp)
  • Vùng Kerala (Ấn Độ)
  • Một số khu vực của Trung Quốc và Nga

3. Nguồn nước ngầm từ tầng đá giàu uranium

• Ở một số khu vực, nước ngầm có thể chứa radium do hòa tan từ đá chứa uranium và thorium, chẳng hạn như:
  • Một số bang của Mỹ như Florida, Texas, New Jersey, Pennsylvania.
  • Một số vùng ở Ấn Độ và Bangladesh.

4. Bãi thải phóng xạ và khu vực khai thác khoáng sản

• Các khu vực từng có hoạt động khai thác khoáng sản (đặc biệt là uranium, thorium, phốt phát) có thể có radium tồn dư cao, ví dụ:
  • Các khu khai thác uranium cũ ở Đức (Saxony, Thuringia)
  • Khu vực Wismut (Đông Đức cũ)
  • Khu vực mỏ uranium Mailuu-Suu ở Kyrgyzstan
  • Một số khu vực ở Kazakhstan và Uzbekistan

5. Bờ biển chứa cát monazite

• Cát monazite có chứa thorium, và radium có thể xuất hiện trong các vùng này:
  • Kerala & Tamil Nadu (Ấn Độ)
  • Rio de Janeiro (Brazil)
  • Vùng bờ biển Nam Phi và Madagascar

6. Khu vực từng có thử nghiệm hạt nhân

• Các khu vực từng bị ảnh hưởng bởi thử nghiệm hạt nhân có thể có nồng độ radium cao do bụi phóng xạ:
  • Nevada Test Site (Mỹ)
  • Semipalatinsk (Kazakhstan)
  • Đảo Bikini (Marshall Islands)
  • Novaya Zemlya (Nga)

Việt Nam có mỏ uranium không?

Việt Nam có một số khu vực được xác định có chứa quặng uranium, nhưng chưa có mỏ uranium được khai thác thương mại. Dưới đây là một số thông tin về trữ lượng và phân bố uranium tại Việt Nam:

1. Các khu vực có quặng uranium ở Việt Nam

Các nghiên cứu địa chất đã phát hiện một số khu vực có dấu hiệu chứa quặng uranium, tập trung chủ yếu ở:

• Đại Lộc, Quảng Nam: Đây là khu vực có tiềm năng uranium lớn nhất được phát hiện ở Việt Nam. Các mẫu nghiên cứu cho thấy uranium xuất hiện trong đá granit.
• Khu vực Nông Sơn, Quảng Nam: Một số báo cáo cho thấy có khoáng vật phóng xạ liên quan đến các thành hệ trầm tích than.
• Khu vực Bắc Ninh – Bắc Giang: Một số dấu hiệu quặng uranium nhỏ lẻ được ghi nhận.
• Lâm Đồng: Một số khu vực có khoáng sản chứa uranium đi kèm với bauxite.
• Kon Tum: Có dấu hiệu của quặng uranium liên kết với đá granit.

2. Tình trạng khai thác

• Hiện nay, Việt Nam chưa khai thác thương mại uranium. Hầu hết các khu vực được xác định chỉ mới ở mức thăm dò hoặc phát hiện dấu hiệu có khoáng sản uranium.
• Chính phủ Việt Nam đã có kế hoạch nghiên cứu và đánh giá trữ lượng uranium để phục vụ nhu cầu năng lượng trong tương lai, đặc biệt là khi có kế hoạch phát triển điện hạt nhân.

3. Tiềm năng phát triển

• Việt Nam có nhu cầu về năng lượng sạch, và trong quá khứ đã có kế hoạch phát triển điện hạt nhân (đặc biệt là dự án ở Ninh Thuận, nhưng sau đó bị tạm dừng).
• Nếu trong tương lai, việc khai thác uranium được đầu tư bài bản và có công nghệ xử lý hiện đại, Việt Nam có thể xem xét phát triển nguồn tài nguyên này.

4. Mức độ phóng xạ và an toàn

• Một số khu vực có nồng độ radon (khí phóng xạ từ uranium) cao, đặc biệt là các khu vực có đá granit và các mỏ than chứa khoáng vật phóng xạ.
• Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng chưa đáng kể so với các nước có ngành khai thác uranium phát triển.

Trữ lượng uranium của việt nam và các nước sở hữu nhiều uranium nhất thế giới là bao nhiêu?

Việt Nam có tiềm năng về tài nguyên uranium, với tổng trữ lượng ước tính khoảng 218.000 tấn U₃O₈. Tuy nhiên, các mỏ này chủ yếu ở giai đoạn thăm dò và chưa được khai thác công nghiệp. Các khu vực có triển vọng bao gồm Lào Cai, Yên Bái, Hà Giang, Cao Bằng, Phú Thọ, Thái Nguyên, Nghệ An, Kon Tum, Bình Định, Phú Yên và Khánh Hòa.

Trên thế giới, trữ lượng uranium tập trung chủ yếu ở một số quốc gia sau:

1. Australia: Khoảng 1,7 triệu tấn, chiếm tỷ lệ lớn nhất, khoảng 28% trữ lượng toàn cầu.

2. Kazakhstan: Khoảng 871.000 tấn, chiếm khoảng 15% trữ lượng thế giới.

3. Canada: Khoảng 589.000 tấn, đóng góp đáng kể vào nguồn cung uranium toàn cầu.

Ba quốc gia này nắm giữ hơn 60% trữ lượng uranium của thế giới, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguyên liệu cho ngành năng lượng hạt nhân toàn cầu.