Tác động của MOOCs với các trường ĐH truyền thống
Với những khác biệt và ưu thế nêu trên, câu hỏi đặt ra là, liệu MOOCs có thay thế nhà trường truyền thống? Nếu có, thì trong những điều kiện nào và chặng đường đó sẽ là bao lâu hoặc sẽ diễn tiến ra sao. Nếu không thì vì sao, và nếu không thay thế nhà trường truyền thống, thì nó sẽ tác động đến nhà trường truyền thống như thế nào. Đó là những câu hỏi đang còn để ngỏ cho các cuộc tranh luận.
Cần xem xét diễn tiến của MOOCs để thảo luận về việc nó sẽ tác động đến các trường như thế nào hiện nay, và trong tương lai gần. MOOCs là giai đoạn gần đây nhất của trào lưu tài nguyên giáo dục mở. Thoạt đầu là tự do tiếp cận nội dung tài liệu học, và đến nay là tự do tiếp cận khóa học trực tuyến. Các tổ chức kiểm định hiện nay đang có xu hướng chấp nhận MOOCs và quá trình học tập trải nghiệm như là một phần tín chỉ được tích lũy cho việc cấp bằng. Bước đột phá kế tiếp rất có thể là: một chương trình đào tạo trực tuyến 100% được cấp bằng của một trường ĐH đã được kiểm định. Tất nhiên nếu điều này xảy ra, người học sẽ phải trả tiền cho việc đánh giá và công nhận kết quả, nhưng không phải là toàn bộ quá trình học. Hiện nay, những bằng cấp của MOOCs chưa được tin cậy rộng rãi, do quan ngại về chất lượng: quá trình học thiếu tương tác, thiếu trải nghiệm, việc đánh giá chưa được bảo đảm chất lượng chính quy. Nhưng những điều này có thể khắc phục được bằng mô hình lai ghép và cải thiện quá trình làm việc cùng các tổ chức kiểm định và đánh giá.
Những khác biệt cơ bản giữa MOOCs và đào tạo truyền thống
Tác động của MOOCs đối với các trường ĐH Việt Nam
Tác động của MOOCs với các trường ĐH truyền thống
Những vấn đề liên quan đến MOOCs hiện tại
Nếu MOOCs có thể vượt qua những trở ngại hiện nay, thì nó sẽ tác động mạnh mẽ đến nhà trường truyền thống. Vấn đề là: bản chất cốt lõi của dịch vụ đào tạo mà nhà trường cung cấp đã thay đổi, vai trò kiểm soát quá trình học đang chuyển trọng tâm về phía người học, internet đã làm cho nhà trường không còn là nguồn độc quyền cung cấp tri thức hàn lâm và đã làm phá sản mọi mô hình kinh doanh dựa trên việc bán thông tin và tri thức theo lối truyền thống. Thế nhưng cái mô hình vận hành của nhà trường truyền thống dường như vẫn không thay đổi. Người ta phải tự hỏi, nếu như nhà trường không thay đổi cách dạy và học xưa nay, thì liệu nó có còn lý do để tồn tại?
Dennis, Marguerite (2012) trong một nghiên cứu do quỹ Bill Gates và Melinda tài trợ đã khảo sát những tác động của MOOCs qua ý kiến của các tổ chức kiểm định, các nhà xuất bản, cơ quan cấp ngân sách nhà nước cho đại học, các tổ chức xếp hạng, các chi nhánh ĐH, những người tư vấn hướng nghiệp, các nhà quản lý đại học bao gồm quản lý tài chính, cơ sở vật chất, IT và đào tạo; giảng viên, sinh viên, các nhà đầu tư mạo hiểm; và các trường vì lợi nhuận, rút ra một kết quả là, theo nhận định của số đông, MOOCs chưa thay thế được nhà trường truyền thống. Tác giả kết luận rằng MOOCs sẽ bổ sung cho nhà trường truyền thống bởi nó có tiềm năng giải quyết những thách thức cơ bản về tài chính và cơ hội tiếp cận cho số đông.
Cho đến nay, câu trả lời tạm được nhiều người đồng ý, là MOOCs hiện nay chưa thay thế được nhà trường truyền thống. Nhưng không ai có thể dự đoán chính xác liệu trong tương lai cả nhà trường truyền thống lẫn MOOCs sẽ biến đổi như thế nào. Bởi vì, dù được gọi là nhà trường truyền thống nhằm phân biệt với sự đổi mới đột phá của MOOCs, nhà trường ngày nay đang biến đổi nhiều so với cách đây vài thập niên. Tiến bộ của khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ truyền thông, đã làm thay đổi vô cùng sâu sắc cách sống, cách làm việc, cách suy nghĩ, cách giao tiếp của chúng ta, và nhà trường không phải là ngoại lệ. Cả nhà trường truyền thống lẫn MOOCs đều đang thay đổi và không ngừng diễn tiến.
Ngày nay, khái niệm về nhà trường như là một không gian địa lý trong đó có thư viện, giảng đường, phòng họp, giảng viên và sinh viên đang thay đổi mạnh mẽ. Thư viện ngày nay đang trở thành thư viện số, hầu hết các ấn bản đều dưới dạng số hóa và người ta có thể ngồi nhà để đọc tất cả sách trong thư viện cách mình nửa vòng trái đất. Webex cho phép các cuộc họp trực tuyến với hàng chục, hàng trăm thành viên từ mọi quốc gia trên thế giới mà không cần phải có phòng họp. Các nhóm nghiên cứu bao gồm thành viên từ nhiều nước đã và đang trở thành một thực tiễn phổ biến. Thực tế đó đang thay đổi quan niệm về nhà trường và làm cho nhà trường phải xem xét lại cách thức cũng như lý do tồn tại của mình.
Để biện minh cho sự tồn tại của mình, nhà trường ngày nay phải thay đổi từ chỗ là nơi chủ yếu để truyền thụ tri thức như trước đây, đến chỗ trở thành một môi trường trải nghiệm của sinh viên, ở đó sinh viên trưởng thành không chỉ từ những bài giảng, mà bằng rất nhiều hoạt động phong phú: giao lưu văn hóa, dự án làm việc nhóm, chương trình phục vụ cộng đồng, thực tập, v.v. Những hoạt động này tạo ra một môi trường tương tác, giúp sinh viên học kỹ năng giải quyết vấn đề, vượt qua khó khăn và thách thức, rèn luyện ý chí và tích lũy kinh nghiệm. MOOCs không mang lại được những điều đó.